„The Potential Health Benefits of the Ketogenic Diet: A Narrative Review” – w artykule tym Kathryn Dowis i Simran Banga z Western Kentucky University zebrali informacje o tym, jakie korzyści przynosi dieta ketogeniczna dla zdrowia. Sprawdzili, co świat naukowy wiedział na temat wpływu tej diety na nasz organizm (stan wiedzy w roku 2021), korzyści ostrożnie nazywając „potencjalnymi”.
Tutaj pełna treść artykułu do pobrania w pdf: nutrients-13-01654
lub link: https://pmc.ncbi.nlm.nih.gov/articles/PMC8153354/
A w skrócie. Dieta ketogeniczna wpływa na:
-
Mikrobiom jelitowy
1. Zwiększa stosunek Bacteroidetes do Firmicultes – a niski stosunek Firmicutes do Bacteroidetes jest wskaźnikiem zdrowego mikrobiomu.
2. Zwiększa różnorodność genetyczną w jelitach poprzez ogólny wpływ na ilość tkanki tłuszczowej, insulinooporność, zaburzenia lipidowe i stan zapalny.
Czyli dieta ketogeniczna wpływa na mikroby żyjące w naszych jelitach. U osób otyłych zauważono, że zmieniają się proporcje mikrobów, co sprzyja lepszemu samopoczuciu, lepszej pracy jelit i ogólnej poprawie zdrowia.
-
Geny i ich „włączanie” lub „wyłączanie”
1. Beta-hydroksymaślan (BHB) – jedno z ciał ketonowych – działa jak sygnał dla komórek, wpływając na różne procesy biologiczne w organizmie. Nie tylko pełni rolę źródła energii, ale także przekazuje informacje komórkom, regulując funkcje metaboliczne.
2. BHB hamuje też działanie enzymów określanych jako deacetylazy histonowe klasy 1 (HDAC). Te enzymy wpływają na zmiany w strukturze DNA i regulują ekspresję genów. Inhibicja HDAC przez BHB prowadzi do korzystnych zmian w regulacji genetycznej.
3. BHB zwiększa acetylację histonów. Acetylacja histonów to proces wpływający na to, jak DNA jest „pakowane” w komórce i jak geny są odczytywane. Zwiększona acetylacja sprzyja aktywności genów, które mogą być korzystne dla zdrowia, na przykład w redukcji stanu zapalnego.
Podsumowując, BHB ma funkcję nie tylko źródła energii podczas stanu ketozy, ale także wpływa na regulację genów oraz procesy komórkowe związane z metabolizmem.
-
Odchudzanie
1. Zmniejsza apetyt.
2. Zmniejsza ilość tłuszczu trzewnego.
3. Redukuje masę ciała przy jednoczesnym utrzymaniu masy mięśniowej i podstawowej przemiany materii.
Czyli stosując dietę ketogeniczną zmniejsza się apetyt, a organizm szybko zaczyna spalać nagromadzony tłuszcz, zwłaszcza ten, który jest najgroźniejszy dla zdrowia (tłuszcz brzuszny). Dzięki temu można schudnąć nawet więcej niż na tradycyjnej diecie odchudzającej, szczególnie na początku. Redukcja apetytu i spalanie tłuszczu są dobrze udokumentowanymi efektami diety ketogenicznej wspieranymi badaniami.
-
Cukrzycę
-
Obniża poziom HbA1c.
-
Zmniejsza zapotrzebowanie na insulinę.
-
Odwraca insulinooporność.
Czyli dieta ketogeniczna pomaga osobom z cukrzycą, zwłaszcza typu 2, obniżyć poziom cukru we krwi, poprawić kontrolę nad chorobą, a niekiedy nawet zmniejszyć dawki potrzebnych leków. W przeszłości była wykorzystywana do leczenia cukrzycy, zanim pojawiły się nowoczesne leki (!).
-
Cholesterol i serce
-
Obniża triglicerydy: zmniejsza ryzyko chorób serca.
-
Zwiększa HDL (dobrego cholesterolu): chroni przed miażdżycą.
-
Obniża sdLDL (małych, gęstych cząstek LDL): ogranicza ryzyko miażdżycy i powikłań sercowych.
-
Obniża stosunek ApoB/ApoA1: świadczy o korzystniejszym profilu lipidowym i mniejszym ryzyku zawału czy udaru.
Czyli, stosując tę dietę, można poprawić stężenie niektórych tłuszczów we krwi – zmniejsza się poziom triglicerydów i wzrasta tzw. „dobry cholesterol”. Efekty diety ketogenicznej na profil lipidowy mogą być indywidualne i wymagają monitorowania.
-
Nowotwory
1. Obniża poziom insuliny i ogranicza sygnały stymulujące wzrost oraz namnażanie się komórek.
2. Obniża poziom glukozy we krwi (dostępność paliwa).
3. Zwiększa wrażliwość na chemioterapię/radioterapię, jednocześnie chroniąc zdrowe komórki.
Trwają badania nad tym, czy dieta ketogeniczna może pomagać w leczeniu niektórych nowotworów. Komórki rakowe gorzej radzą sobie wtedy, gdy brakuje im glukozy i są „zmuszone” działać na ketonach, które powstają podczas tej diety. Ze względu na efekt Warburga, dieta ketogeniczna jest stosowana jako wsparcie w leczeniu raka, „zagładzając” komórki nowotworowe i czyniąc je bardziej podatnymi na chemioterapię i radioterapię. Wstępne wyniki są obiecujące, ale potrzeba jeszcze dużo nowych badań, by potwierdzić dokładnie jej działanie.
Podsumowanie
Dieta ketogeniczna może przynosić wiele korzyści – pomaga w odchudzaniu, poprawia pracę serca i jelit, wspiera leczenie cukrzycy i może wspomagać leczenie nowotworów. Ważne jednak, by dobrze ją zaplanować: dbać o dużą ilość warzyw, unikać przetworzonej żywności i stosować ją pod kontrolą specjalisty, szczególnie gdy mamy choroby przewlekłe. Wciąż trwają badania nad jej długoterminowym wpływem na zdrowie, więc warto obserwować, co nowego znajdą naukowcy. Oby tych badań było coraz więcej.
